ÖN SÖZ
Uzun yıllardır derslerimde öğretmen adaylarına eğitimde ailenin önemini
ve aile katılım stratejilerini anlatıyorum. Yaptığım araştırmalarda da hem
aile katılımını geliştirmeye hem de mevcut durumu belirlemeye yönelik bir
çaba içerisindeyim. Temel görüşüm, çocukların eğitiminde en iyi ve en ideal
sonucu almak için ebeveynler ve öğretmenler arasındaki işbirlikçi çalışma
ilişkisinin anahtar bir rol oynadığıdır. Anne babalarla etkili çalışmak için gerekli
olan kişiler arası bilgi, beceri ve tutumun geliştirilmesinin bütün öğretmenler
için temel olduğunu düşünüyorum.
Bir ebeveyn olarak öğretmenlerle ilişkin ilk deneyimim oğlumun anaokuluna
başlamasıyla olmuştu. Ben hiçbir zaman bir okul öncesi öğretmen
olarak çalışmadım, dolayısıyla öğretmenlerin yaşadıklarını anlamam
belki de çok zor. İlk defa masanın öğretmen tarafında değil anne baba
tarafında duruyordum ve çok kaygılıydım. Oğlumun yaşıtlarına göre daha
küçük olması bu kaygımı daha da arttırıyordu. Aile katılımının nasıl olması
gerektiği konusunda bilgili birisi olarak birçok beklentim vardı ama sonuç
benim için tam bir hayal kırıklığı oldu. Oğlumun okul durumu ve okuldaki
yaşantısıyla ilgili edindiğim tüm bilgi oğlumu okula bırakırken ve okuldan
alırken yaptığım gözlemler ve oğlumdan edindiğim kısa bilgilerdi. Oğlum
bu okula devam ettiği sürece okuldaki eğitime ilişkin ne okul yöneticileri
ne de oğlumun öğretmeni bizimle herhangi bir görüşme yapmamışlar ve
hiçbir şekilde iletişime geçmemişlerdi. Birkaç ay sonra da oğlumun okulunu
değiştirdim. Bugün bile o zaman sürecini düşündüğümde bir ebeveyn
buruk duygular yaşıyorum. Hem bir eğitimci olarak hem de bir ebeveyn
olarak oğlumun öğretmenini anne babalarla iletişim kurmaktan ve eğitim
sürecine katmaktan alıkoyan şeyin ne olduğunu sık sık düşünüyorum.
Bir eğitimci olarak okullardaki uygulamaları ve yapılan çalışmaları değerlendirdiğimde,
öğretmenlerin aile katılımının önemi konusunda çok da bilgi
ve beceriye sahip olmadıklarını, aile katılımına inansalar bile hangi stratejiyi
nasıl kullanacaklarını ve özel durumlardaki ailelerle nasıl çalışmaları
gerektiğini çok da bilmediklerini görüyorum.
Yeni bir kitap yazma fikri ortaya çıktığında ilk aklıma gelen şey, öğretmenlere
ve öğretmen adaylarına yönelik aile katılımının önemini ve sürecin
nasıl olması gerektiğini anlatan bir kitap yazmak oldu. Bu öyle bir kitap olmalıydı
ki hem öğretmenleri ve öğretmen adaylarını bilgilendirmeli, hem
de aile katılımını uygulanabilir bir çerçevede sunarak onları cesaretlendirmeliydi.
5
Bu anlamda aile katılımı ile ilişkili pek çok konuyu kapsayacak şekilde 11
bölüm halinde yazılan bu kitap Okul öncesi Öğretmenliği ve Çocuk Gelişimi
bölümlerinde okutulmakta olan “Anne Baba Eğitimi” dersine de kaynak
bir kitap oluşturmaktadır. Kitapta, aileden başlayarak, aile eğitimi ve aile
katılımı gibi konuların yanı sıra özel gereksinimli çocukların aileleri, farklı
kültürlerden gelen ve farklı dil kullanan ailelerle çalışma, istismar ve uyum
problemi olan çocukların aileleri ile çalışma gibi pek çok konuya da yer verilmiştir.
Ayrıca çocuk ihmal ve istismarı, babanın çocuğun hayatındaki yeri
ve önemi gibi konular üzerinde durulmuş, Türkiye ve Dünyadaki aile eğitim
modelleri de sunulmuştur.
Bu kitabın hazırlanmasında bilgi birikim ve deneyimleri ile yazdıklarını
bizlerle paylaşan bölüm yazarlarına, kitabın uygulama bölümlerinin oluşmasında
katkıları bulunan öğrencilerime, kitabın basımında emeği geçen
herkese çok teşekkür ederim.
Kitabın alanda çalışan tüm öğretmenlere, öğretmen adaylarına ve çocuklarının
ilk eğitimcileri olan anne babalara yararlı olması ve ışık tutması
dileklerimle…
Prof. Dr. Yaşare Aktaş Arnas
Eylül 2011, Adana
